Om te overleven, werken ondernemers zich dagelijks in het zweet om hun bedrijf zo gezond mogelijk te houden. En in volle vaart hebben ze overdag weinig tijd om over hun bedrijf na te denken. Ze lossen problemen op en proberen kansen te pakken, hun bedrijf verder te helpen.
Maar thuis, als de rust neerdaalt, begint het malen. Dan poppen de vragen op die je wakker kunnen houden.
– Wat gebeurt er als die belangrijke klant wegvalt?
– Hoe vind ik een vervanger als die belangrijke medewerker opstapt?
– Kunnen onze servers het wel aan?
– Zijn we wel voldoende verzekerd?
En:
– Hoe lang blijft het nog zo goed gaan?
Kwaliteit van leven
En dit zijn alleen nog maar voorbeelden van zorgen binnen de eigen invloedssfeer van bedrijven, maar wat als de grootste dreigingen van buitenaf komen? Welke vragen zouden de ondernemer dan wakker moeten houden?
Niemand is onsterfelijk, ook bedrijven niet. Dit boek gaat bedrijven niet helpen onsterfelijk te worden, maar het kan wel helpen om de levensduur van het bedrijf te verlengen, en de kwaliteit van leven. En dat begint met inzicht en bewustzijn. Met kennis over wat u te wachten staat.
Na het lezen van dit handboek weten ondernemers wat de belangrijkste doodsoorzaak van hun bedrijf is.
Levensverwachting bedrijven drastisch gedaald
Ondernemers zijn toekomstgericht. Ze denken in kansen en zien nieuwe mogelijkheden. Ondernemers zijn optimisten, anders waren ze nooit aan het ondernemersavontuur begonnen. Maar het zijn rare tijden. Ondernemen anno nu is structureel anders dan zo’n zeventig jaar geleden, toen het opbouwen van een succesvolle onderneming nog garant stond voor een mooi pensioen.
Ter illustratie: in de jaren zestig was de gemiddelde levensverwachting van grote Amerikaanse bedrijven (uit de S&P Index) zeventig jaar. De grafiek hieronder laat zien dat die vlieger helaas niet meer opgaat.
De voorspelling is dat de levensverwachting van bedrijven alleen maar verder afneemt.
Over belangrijkste oorzaken van die ontwikkeling bestaat geen twijfel.
- Het is steeds makkelijker om een eigen bedrijf te beginnen, dus nieuwe concurrenten dienen zich op elk moment aan.
- Door technologische ontwikkelingen komt die concurrentie soms uit een onvoorspelbare hoek.
- In elke branche zijn inmiddels voorbeelden te bedenken van disruptieve businessmodellen.
- Nieuwe trends onder consumenten zorgen ervoor dat die consumenten sommige producten of ingrediënten simpelweg niet meer accepteren.
Hoe kunnen ondernemers hierop anticiperen?
De waarheid
Het beantwoorden van die vraag begint met nadenken over een mogelijk ongewenst einde van hun bedrijf. Dat is niet leuk, maar wel hard nodig. Want dit einde staat vast. Dat klinkt hard en dat is ook hard. De kans dat een bedrijf over twintig jaar nog bestaat is niet groot. En het succes van nu is geen garantie voor de lange termijn.
Geen leuk begin van een boek, maar wel de waarheid. Het eerlijke verhaal. Waar je wijzer van wordt. Dit boek biedt inzichten en reikt praktisch tools aan om het leven van bedrijven zo ver mogelijk op te rekken. Niet als uitstel van executie, maar met kwaliteit van leven.
De bewezen methode hiervoor is de premortem-analyse. Met als leidende vraag: what’s gonna kill you in 5 years?
Postmortem vs premortem
Wanneer iemand om onduidelijke redenen komt te overlijden, is het vaststellen van de doodsoorzaak noodzakelijk. Een arts, of – als er sprake is van een mogelijk misdrijf – een
forensisch geneeskundige stelt vast waaraan iemand is overleden en verwerkt de resultaten in een postmortem verslag; een opsomming van de oorzaken van een overlijden. Handig om te weten, maar te laat voor de overledene. Die had liever vooraf geweten wat de oorzaken van het overlijden zouden zijn.
Als uw onderneming aan een premortem-onderzoek moet worden blootgesteld, is het helaas ook te laat. Ook u had liever van tevoren geweten, wat de mogelijke oorzaken zouden zijn van het einde van uw bedrijf. Dit idee vormt de uitgangspositie voor de methode die wij in dit boek beschrijven. Stelt u zich eens voor dat u uw bedrijf moet beëindigen. Wat zijn mogelijke oorzaken die daarvoor hebben gezorgd? Aan welke oorzaken zou u kunnen denken? Deze vragen en de beantwoording daarvan noemen we de premortem-analyse.
Het uitvoeren van een premortem-analyse dwingt u, als ondernemer, na te denken over oorzaken die ervoor kunnen zorgen dat er geen toekomst meer is voor uw bedrijf. Het belangrijkste resultaat van dit inzicht is, dat u hierop kunt anticiperen. Als u weet wat u bedreigt, kun u zich hiertegen wapenen en stelt u uw overleven veilig.
Oorzaken van mislukking
Het uitvoeren van een premortem-analyse wordt al toegepast bij het implementeren van complexe, innovatieve projecten. G. Klein introduceerde de term in het artikel “Performing a Project Premortem” in de Harvard Business Review 85 in 2007. Daarin beschrijft hij de premortem als een managementstrategie waarin een projectteam geforceerd uitgaat van een gefaald project en van daaruit terug redeneert om te bepalen welke oorzaken kunnen leiden tot de mislukking.
De lijkschouw
De premortem-analyse is voor ondernemers het ideale instrument om de toekomst te voorspellen; een beproefde methode bij ict-processen, dat wij nu naar de ‘bovenwereld’ brengen. In de vorm van een overzichtelijk en praktisch handboek voor de lijkschouw van het ‘overleden’ bedrijf. Een handboek dat ondernemers wellicht kan helpen Magere Hein te ontlopen. Door kritisch na te denken over de levensvatbaarheid en toekomst van hun bedrijf. Door de potentiële doodsoorzaken van hun bedrijf eerlijk tegen het licht te houden.
Voor een grondig onderzoek naar de uiteindelijke doodsoorzaak maken ‘lijkschouwers’ onderscheid tussen inwendige en uitwendige autopsie. Een complete en zorgvuldige premortem-analyse begint met die inwendige analyse, aan de hand van het Business Canvas Model (BMC, vanaf pagina xx). In dit boek focussen we ons alleen maar op de doodsoorzaken waarover u geen controle heeft.
In dit boek zoomen we in op de vijf belangrijkste uitwendige, ofwel, externe doodsoorzaken voor de bedrijven van nu. De doodsoorzaken waarover ondernemers de minste controle hebben. En daar houden ondernemers niet van, geen controle hebben. Daarom is het zo belangrijk om doordrongen te zijn van en meer begrip te krijgen over de mogelijke doodsoorzaken van buitenaf.
Die vijf doodsoorzaken zijn:
- Gemiste trend
- De wispelturige markt
- Macro-economisch gevaar
- Disruptieve businessmodellen
- Innovatieve start-ups
Elk hoofdstuk is aangevuld met tips en oefeningen om de doodsoorzaak te toetsen aan de dagelijkse praktijk. Veel succes bij de lijkschouw!